PL
EN
DE
Dziedzictwo i tożsamość Węgrowa to tytuł wystawy archeologicznej prezentowanej w Domu Gdańskim. Ekspozycja została przygotowana w związku z 580. rocznicą nadania praw miejskich Węgrowa. Uroczyste otwarcie odbyło się 7.08.2021 r.
Wystawę otworzył Burmistrz Węgrowa Pan Paweł Marchela, który wyraził zadowolenie, że została zorganizowana wystawa dzięki zaangażowaniu archeologów Pana Krzysztofa i Pana Miachała Rzeplińskich, dyrekcji oraz pracownikom Biblioteki Miejskiej w Węgrowie. Będzie ona miała stały charakter ekspozycji odnalezionych wykopalisk.
W wydarzeniu m. in. wzięli udział Pani Maria Koc senator RP, Pani Elżbieta Lanc członek zarządu województwa mazowieckiego, Pani Halina Ulińska Zastępca Burmistrza Węgrowa, Pani Beata Gashi Przewodnicząca Rady Miejskiej, Pani Jolanta Roguska-Wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej, Pani Barbara Jakubisiak Przewodnicząca Komisji Zdrowia, Oświaty i Kultury, Pan Andrzej Kruszewski Radny Rady Powiatu, Pan Michał Postek Zastępca Wójta Gminy Izabelin, proboszcz administrator parafii ewangelicko-augsburskiej w Węgrowie ks. dr Grzegorz Giemza, wikariusz parafii ewangelicko-augsburskiej w Węgrowie ks. Paweł Szwedo oraz liczne grono mieszkańców miasta i gości.
Pani Małgorzata Rospara dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Węgrowie przedstawiła informacje o wystawie, w jaki sposób warto ją oglądać, co się na niej znajduje. Podziękowała za zaangażowane w zorganizowanie wystawy: za aranżację i opracowanie graficzne odpowiadała Pani Katarzyna Słowik. Pomocą techniczną służył Pan Mirosław Burczyński, a pomoc merytoryczną zapewnili archeolodzy
W Domu Gdańskim od 2011 r. jest również wystawa Ślady tożsamości Węgrowa. Są na niej wyeksponowane przedmioty odkryte podczas badań archeologicznych prowadzonych w Węgrowie w latach 2010–2011 podczas rewitalizacji Rynku Mariackiego i przyległych do niego ulic. Wystawa Dziedzictwo i tożsamość Węgrowa poszerza je o nowo odkryte artefakty, które zostały zgromadzone podczas badań z lat 2020–2021, obejmujących m.in. ul. Zwycięstwa i Narutowicza. Do tej pory wydobyto aż 1155 elementów ceramicznych, w większości z gliny szkliwionej, ale także z porcelitu i materiału glinopochodnego (dna, uszy, nóżki), z XIV–XX w. odkryto również monety, biżuterię, guziki, plomby ołowiane carskie, kupieckie i wojskowe, kule muszkietowe, kulę armatnią, kości zwierzęce. Również elementy ze szkła opalizowanego (dymionego), mające kolorowe wybarwienie. Można je oglądać w pełnej krasie na wystawie.
Najważniejsze odkrycie to pieczęć księstwa mazowieckiego, wykonana z blachy mosiężnej pozłacanej, wypełniona ołowiem, o średnicy ok. 5 cm. Znajduje się na niej korona książąt mazowieckich, Orzeł Biały i Pogoń Litewska, całość otacza wieniec z liści. Znak pieczętny był wyciskany za pomocą stempla, czyli tłoku pieczętnego – i ten element odnaleziono. Do końca XVII w. pieczęć była wykonywana jako pozytyw, a odcisk był negatywem; od początku XVIII w. ryty odwrócono. Węgrowska pieczęć jest pozytywem. W dniu otwarcia wystawy pieczęć została uroczyście przekazana na ręce Burmistrza Miasta Węgrowa przez archeologów. Istotnym odkryciem okazał się żelazny topór, datowany na przełom X i XI w. Cenne okazały się także XVI-wieczne podkowy.
Na wystawie wyodrębniono sfery ekspozycyjne: oficjalną miejską i codzienną, obie chronologicznie odwołujące się do historii miasta. Źródła wskazują, że Węgrów był ważnym ośrodkiem targowo-handlowym i prezentowane na ekspozycji elementy także to potwierdzają. Na wystawie można zobaczyć replikę wagi miejskiej, wykonanej na wzór wagi gdańskiej. Zgromadzone liczne plomby towarowe, najczęściej o nieregularnym kształcie, bardziej przypominającym skrawki metalowe, z obustronnie odciśniętymi wypukłymi znakami własnościowymi, miały gwarantować jakość towaru, a obecnie informują o intensywnych kontaktach miasta z innymi ośrodkami, takimi jak Gdańsk, Łódź, Warszawa, i kierunkach rozwoju przemysłu. Okazałą kolekcję stanowi zbiór 257 monet. Najstarsze wśród nich to srebrna moneta z XVII w. oraz kopiejka datowana na 1763 r.
Licznie prezentowane są też zabytki metalowe – zawiasy, haki, okucia, skoble, a także przedmioty związane z życiem codziennym mieszkańców miasta: noże, łyżki, kłódki, fragmenty metalowych naczyń, oporządzenie jeździeckie i akcesoria toaletowe.
Ważną część ekspozycji stanowią metalowe ozdoby i części stroju, bardzo często mundurów wojskowych. Są także elementy odzieży wierzchniej – guziki i elementy ozdobne z mundurów wojskowych.
Można zobaczyć także kolekcję ceramiki naczyniowej i budowlanej, czyli kafli piecowych, także cegieł używanych przez wszystkie nacje mieszkające w Węgrowie.
Tło aranżacji stanowią zdjęcia ze zbiorów ikonograficznych Miejskiej Biblioteki Publicznej w Węgrowie – fotografia ul. Narutowicza z pierwszej dekady XX w. i panorama Węgrowa od strony Kryp z wizerunkiem miejskich świątyń – w przypadku cerkwi i synagogi już nieistniejących. Elementy architektury sakralnej najbardziej obrazują wielokulturowość Węgrowa. Pod panoramą, na wysokości obrazów kopuł świątyń, odnajdujemy charakterystyczny budulec, jego parametry oraz graficzny rysunek przedstawiający technikę murarską.
Wystawa cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających. Można ją oglądać w godzinach pracy biblioteki.
